Referendumwet is dwingend

Wij hebben een keihard wettelijk recht op een referendum! De wet raadgevend referendum bevat een limitieve lijst aan niet-referendabele onderwerpen; over alle andere wetten kan een referendum worden georganiseerd. De intrekkingswet behoort niet tot de uitgesloten onderwerpen. Een referendum over de intrekkingswet is dus automatisch mogelijk. Het kabinet Rutte-III probeert hier onderuit te komen door middel van een “juridische truc”, waarmee de intrekkingswet met terugwerkende kracht in werking treed. Dit is op zijn best rechtstatelijk problematisch, zo niet illegaal.

Dubbele kloof: "Zij daar in Den Haag!"

Het niet-referendabel maken van de intrekkingswet zou een dubbele kloof tussen burgers en politici tentoonstellen. Niet alleen een inhoudelijke kloof (wel of geen referendum, maar ook een procedurele kloof (wel of geen referendum over het referendum). Deze kloof kan het best overbrugd worden door een referendum toe te staan (Van der Meer e.a., 2018).

Strijdig met Ollongren's eigen Code Openbaar Bestuur!

Het blokkeren van een referendum over de intrekkingswet is in strijd met de code van goede openbaar bestuur, in het bijzonder met de beginselen participatie en verantwoording. Doordat de rechtvaardiging van de gekozen procedure niet deugt, wordt ook het beginsel legitimiteit geschonden (Hendriks, 2018). Het beginsel participatie vereist dat burgers betrokken worden bij het “vormen en bijstellen van beleid”. Aangezien afschaffing van het referendum nooit een thema was bij de verkiezingen, kan enkel aan dit beginsel worden voldaan door een referendum over de intrekkingswet toe te staan. Lees verder...

Verantwoording afleggen

Het beginsel verantwoording verplicht de overheid om “zich ruimhartig jegens de omgeving te verantwoorden.” Een referendum is bij uitstek de manier om verantwoording af te leggen aan kiezers over het voorgenomen besluit om het referendum af te schaffen. Met de afschaffing van het referendum wordt een democratisch recht ingetrokken en lijkt het alsof de regels worden aangepast in het voordeel van de politiek. Dit maakt de politiek vatbaar voor “bijtend populisme” en anti-systeem politici krijgen voor jaren munitie.

Experts: Schadelijk voor het vertrouwen

De door de Eerste en Tweede Kamer geraadpleegde politicologen achten het waarschijnlijk dat de afschaffing slecht zal zijn voor het vertrouwen in de politiek, met name bij groepen onder wie toch al een laag vertrouwen is. Om deze redenen is het des te belangrijker dat indien het referendum wordt afgeschaft, dit op een deugdelijke wijze gebeurd. Daarbij hoort dat voldaan wordt aan de beginselen van de code van goed openbaar bestuur en de regels uit de wet raadgevend referendum zelf.