Brief aan Rutte en Kaag: nieuwe bestuurscultuur vereist democratische systeemupdate!
03-07-2021
Tijdens deze moeizame formatie is er van alle kanten geroepen om een nieuwe bestuurscultuur en meer tegenmacht tegen de Haagse bureaucratie. De toeslagenaffaire leverde nieuw bewijs hoe hard dat nodig is. De voorstellen waar Rutte in mei mee kwam, zijn hiervoor echter volstrekt onvoldoende. Het zijn niet meer dan goede gedragsvoornemens en we weten hoe het daarmee in Den Haag meestal afloopt.
Wij zijn er ten eerste van overtuigd dat een nieuwe bestuurscultuur er niet gaat komen zonder democratische systeemverbetering. Ten tweede, die systeemverandering moet niet alleen beperkt zijn tot de vertegenwoordigende instituties, maar moet ook meer tegenmacht aan de bevolking geven.
Als de enige onafhankelijke pleitbezorger van fundamentele democratische vernieuwing in Nederland hebben wij een open brief gestuurd aan de 3 hoofdrolspelers Mark Rutte, Sigrid Kaag en Mariëtte Hamer. Hierin nemen wij het op voor de stem van de burger; úw stem. In deze brief leggen wij uit waarom zij prioriteit moeten geven aan de onderstaande zaken.
Minderheidskabinet voor een open bestuurscultuur
Een minderheidskabinet kan een uitweg uit de huidige impasse: het kan snel worden geformeerd omdat er minder partijen aan deelnemen en er geen gedetailleerd regeerakkoord hoeft te worden uitgewerkt. Nog belangrijker: een minderheidskabinet herstelt het open democratische debat en geeft het parlement meer macht tegenover de regering en het ambtenarenapparaat. Elk onderwerp moet z’n eigen wisselmeerderheid geven zodat alle fracties in de Tweede Kamer kunnen meeregeren, zonder achterkamertjes. Al bijna 2.500 burgers tekenden onze oproep voor een minderheidskabinet en Het Parool plaatste ons opiniestuk hierover.
Een burgervriendelijk correctief referendum en volksinitiatief
De mogelijkheid voor burgers om referenda af te dwingen heeft een gezondmakend effect op de politiek. Politici moeten zich dan gaan richten op de problemen die door de bevolking als het dringendst worden ervaren. Alleen al de dreiging van referenda zal ervoor zorgen dat zij actief aan draagvlak werken. Bindende referenda geven de tegenmacht aan de burgers die zo dringend nodig is. Helaas is de huidige grondwetswijziging met name door invoeging van de torenhoge uitkomstdrempel zo slecht geworden dat wij – met pijn in het hart - aanraden om deze af te voeren en een beter voorstel in te dienen.
Gekozen burgemeester en gelote burgerberaden
De gekozen burgemeester en gelote burgerberaden staan sinds enige tijd prominent op de democratische vernieuwingsagenda. In onze brief leggen we uit waarom wij voorstander zijn van een direct gekozen burgemeester en onder welke voorwaarden burgerberaden een positieve rol kunnen spelen bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.