Door: Negentien politicologen en bestuurskundigen, waaronder Tom van der Meer (Hoogleraar Politicologie, Universiteit van Amsterdam), Rudy Andeweg (Hoogleraar Empirische Politicologie, Universiteit Leiden), Kees Aarts (Hoogleraar Politieke instituties en gedrag, Rijksuniversiteit Groningen), Mark Bovens (Hoogleraar Bestuurskunde, Universiteit Twente) en Frank Hendriks (Hoogleraar Vergelijkende Bestuurskunde, Tilburg University) in NRC Handelsblad
De argumenten van het kabinet zijn circulair, eenzijdig of misplaatst, schrijven negentien politicologen en bestuurskundigen in NRC. Een grote meerderheid van de Nederland is uitgesproken voor referenda en slechts een kleine minderheid uitgesproken tegen. De politicologen en bestuurskundigen voor afschaffing. Dit legt een dubbele kloof tussen burgers en politici bloot: “Die uit zich dan niet alleen op inhoudelijke thema’s (steun voor het referendum), maar ook op de procedure (steun voor een referendum over het referendum).” Lees verder...
Door: Frank Hendriks (Hoogleraar Vergelijkende Bestuurskunde, Universiteit Tilburg) in NRC Handelsblad
De afschaffing van het referendum mag dan parlementair aanvaard zijn, maar is maatschappelijk omstreden. De afschaffers zouden zich weleens pijnlijk in hun voet kunnen schieten: bijtend populisme wordt gevoed, terwijl revitalisering van onderop weggeduwd wordt. Het referendum houdt politici scherp en “kanaliseert” tegenwicht van buitenaf. Vaak genoemde alternatieven zullen deze functies niet vervullen. Frank Hendriks roept de Eerste Kamer op om het referendum te verbeteren in plaats van af te schaffen. Lees verder...
Door: Wim Voermans (Hoogleraar staats- en bestuursrecht, universiteit Leiden) in De Volkskrant
Door het in ons meerpartijenstelsel noodzakelijke uitruilen en compromissen hebben burgers weinig invloed op het beleid, zo stond de dividendbelasting in geen enkel verkiezingsprogramma. Juist daarom heeft onze poldercultuur baat bij het raadgevend referendum. Het is geen probleem dat het referendum raadgevend is, omdat we door de consensuscultuur al lang gewend zijn aan adviezen serieus nemen. Het is “kleinzerig en kleingeestig” om het raadgevend referendum al na één ervaring af te schaffen, nota bene zonder de beloofde evaluatie, volgens Voermans: “Je wijzigt toch ook de Kieswet niet onmiddellijk als de uitslag tegenvalt?” Lees verder...
Door: Arend Jan Boekestein (historicus, oud-Kamerlid VVD) op NPO Radio 1
Arend Jan Boekestein veranderde van tegenstander van het referendum in een voorstander. Vooral door het referendum over de wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten (WIV / “sleepwet”) van mening. Het debat was vrij genuanceerd, voor- en tegenstanders waren relatief geïnformeerd en het kabinet zette de negatieve uitslag in korte tijd om in concrete wijzigingen. Zijn conclusie: "Ons land is nog niet af van referenda." Lees verder...
Door: Frank Hendriks (Hoogleraar Vergelijkeinde Bestuurskunde, Universiteit Tilburg) op montesquie-instituut.nl
Frank Hendriks reflecteert op de argumenten die het kabinet hanteert voor afschaffing van het referendum. Deze blijken niet te kloppen. Zonder een beter verhaal zal de indruk blijven hangen dat het referendum afgeschaft wordt wegens de ongewenste uitslag bij het Oekraïne-referendum. Nederland zou een voorbeeld moeten nemen aan andere landen als Zwitserland en Zwitserland die referenda succesvol hebben geïntegreerd in hun politiek stelsel. Lees verder...
Door: Joop van Holsteyn (Hoogleraar Politiek Gedrag en Onderzoeksmethoden, Universiteit Leiden) in Trouw
Het argument dat referenda in strijd zijn met de representatieve democratie is niet gebaseerd op de werkelijkheid. De Europese landen die regelmatig tot vaak referenda organiseren – Zwitserland, Ierland en Denemarken – scoren beter op internationale referendum-indexen dan Nederland. Referendumkampioen Zwitserland had al lang bezweken moeten zijn als dit argument steekhoudend zou zijn geweest. Lees verder...
Door: Joost van Spanje (Universitair Hoofddocent Politieke Communicatie, Universiteit van Amsterdam) op Joop
Ondanks alle wetenschappelijke weerlegingen van argumenten tegen het referenda, zet het kabinet de afschaffing van het referendum door. De mogelijkheid van een referendum hierover wordt ontnomen. De afschaffing van het referendum en het gedrag van gezagsdragers in de eerdere referenda wijzen op bangmakerij, dedain en achterdocht jegens kiezers. Het is moeilijk voor te stellen, volgens Joost van Spanje, dat de afschaffing van het referendum geen negatief effectief zal hebben op het politiek vertrouwen – vooral onder lageropgeleiden. Lees verder...
Door: Roderick Veelo (Presentator) op RTL Z
Uiteindelijk gaat het debat over het referendum om één vraag: durven we verantwoordelijkheid toe te vertrouwen aan burgers? Tegenstanders van het referendum durven dat niet, meent Roderick Veelo: Ondanks de positieve ervaringen met referenda in het buitenland hebben veel politici onvoldoende vertrouwen in hun burgers. Dat wantrouwen zal pas verdwijnen als er in Nederland ervaring wordt opgedaan met referenda. Roderick Veelo roept de Eerste Kamer op om de afschaffing van het referendum te stoppen. Lees verder...
Door: Geerten Waling (politiek historicus, Universiteit Leiden) in De Volkskrant
De argumenten voor afschaffing van het referendum deugen niet, aldus Geerten Waling. Zou het referendum ook worden afgeschaft als Nederland “Ja” had gestemd bij het Oekraïne-referendum, vraagt Waling zich af. Indien democratische vernieuwingen worden beoordeeld op basis van de politieke uitkomst is dat eigenlijk antidemocratisch. De vlugge intrekking van het raadgevend referendum geeft een verkeerd signaal af: een motie van wantrouwen van de overheid aan de burger. Lees verder...
Door: Martin Sommer (columnist De Volkskrant) in De Volkskrant
Martin Sommer was tegen het referendum, maar zag na het referendum over de WIV het nut van het instrument in. Doordat het midden zo smal is geworden is een drukkende beleidsconsensus ontstaan waarin weinig ruimte is voor dissidente geluiden. Dat maakt het referendum noodzakelijk als garantie tegen een tirannie van kleine meerderheden. De afschaffing van het referendum is hier zelf het meest recente voorbeeld van.Lees verder...
Door: Sheila Sitalsing (columnist De Volkskrant) in De Volkskrant
De echte winnaar van 21 maart was het referendum. De initiatiefnemers en nee-stemmers behoorden ditmaal weer tot andere groepen dan bij het vorige referendum, wat laat zien dat het referendum van ons allemaal is. Het argument dat referenda niet over complexe zaken mogen gaan is misplaatst, er is immers niets lastiger dan verkiezingen. Het referendum zou een prachtige toekomst tegemoet kunnen gaan, maar: “ze zijn bang voor ons. Ze willen dat we gaan kantklossen.” Lees verder...
Door: John Jansen van Galen (journalist en publicist) in het Parool
John Jansen neemt de manier waarop het kabinet het referendum probeert af te schaffen op de korrel. Het kabinet probeert met een “truc” via terugwerkende kracht het referendum af te schaffen, dat kan echter enkel via terugwerkende kracht. Deze methode schendt de rechtszekerheid van burgers. Lees verder...
