Democratische herstart
Ons doel was en is: een democratische herstart van de EU waarbij burgers het eerste en laatste woord krijgen over de democratische toekomst van de Europese samenwerking. Wij willen dat er gelote burgerconferenties in alle EU-lidstaten worden gehouden die concrete voorstellen uitwerken, met referenda in alle EU-lidstaten over het eindresultaat. De volkssoevereiniteit is het enige juiste uitgangspunt voor elke democratische hervorming!
Voor dit plan hebben wij een ondersteunende handtekening gevraagd van EU-verkiezingskandidaten in heel Europa. Uiteindelijk hebben +1300 kandidaten getekend van wie er 33 tot Europarlementariër zijn gekozen. We worden ook gesteund door andere politici die om wat voor reden niet tekenden. Daarnaast hebben 58 maatschappelijke organisaties onze open brief aan de Europese politici getekend.
Von der Leyen’s voorstel
In haar “Agenda voor Europa” belooft Von der Leyen de organisatie – vanaf 2020 – van een 2 jaar durende burgerconferentie over de toekomst van Europa waaraan burgers en specifiek ook jongeren zullen deelnemen, evenals vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en Europese instellingen. Ze belooft werk te maken van de uitkomsten en verklaart zich bereid tot Europese verdragswijzigingen. Dat zal zeker nodig zijn bij fundamentele democratische hervormingen en verdragswijziging was tot nu taboe onder politici omdat dat een doos van Pandora opent.
Vijf adders
Dat klinkt als een goede voorzet maar er zitten 5 adders onder het gras:
- Wij willen burgerconferenties in elke EU-lidstaat met mogelijk een afsluitende burgerconferentie op EU-niveau. Dat is heel wat anders dan één Europawijde burgerconferentie.
- De burgers die aan de conferentie deelnemen, moeten willekeurig worden geselecteerd. Als er vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties worden uitgenodigd dan is dat om de deelnemende burgers te informeren over hun issue als zijnde experts op dat thema. Het is goed als er dan van verschillende kanten een thema belicht wordt. Maar het lijkt er op dat Von der Leyen de organisaties een gelijke stem als de burgers wil geven.
- Hetzelfde geldt voor de vertegenwoordigers van de Europese instellingen. Zij zijn niet de "gelijkwaardige partner" van de burgers. Als de instellingen een speciale positie krijgen, dan is het om de burger te informeren.
- De focus moet niet (alleen) liggen op beleidskwesties (waar Von der Leyen mogelijk op hint), maar op de kwestie van de democratie zelf.
- Aan het einde van de burgerconferenties moeten er referenda worden gehouden over de uitkomsten. Dit is een cruciaal punt, omdat deze referenda ten eerste een groot gevolg zullen hebben op het voorgaande proces – dat wordt dan een stuk serieuzer genomen – en omdat referenda de enige manier zijn om de hele bevolking het laatste woord te geven!
We zullen zien in hoeverre de Europese politici en de nationale lidstaten echt bereid zijn om het eerste en laatste woord aan deburgers te geven. Wij en onze partnerorganisaties volgen het op met concrete voorstellen en acties!
Links
Von der Leyen's "Agenda for Europe" (zie voor democratie hoofdstuk 6 vanaf p. 19)
