Tegelijk start Meer Democratie een petitie met een oproep aan de politieke partijen in de Tweede Kamer om eindelijk de Gemeentewet te veranderen en de ouderwetse kroonbenoemingprocedure te vervangen door een moderne procedure zodat burgers hun burgemeester kunnen kiezen.

Vissen in een mini-vijver

Het vertrek naar Den Haag van Jan van Zanen, die net nog voor 6 jaar had bijgetekend in Utrecht, is het zoveelste voorbeeld van achterkamertjespolitiek. Den Haag was blijkbaar aan de VVD ‘gegeven’ en kennelijk had die partij geen goede andere kandidaten. “Van Zanen is door de VVD-partijtop onder grote druk gezet om te solliciteren in Den Haag”, zegt Dubbelboer. “Het gerucht gaat dat D66 in de Hofstad geen kandidaten heeft laten solliciteren, zodat deze partij nu ‘aan de beurt is´ in Utrecht. Dit is het soort politieke koehandel waar burgers allergisch voor zijn. Het is schadelijk voor de democratie.” Slechts 2,5% van Nederlandse kiesgerechtigden is lid van een politieke partij, waarvan maar een klein deel actief is. Dit is een hele kleine vijver om uit te vissen. 

Argumenten voor een gekozen burgemeester

“Uit buitenlandse ervaringen weten we dat een verkozen burgemeester goed geworteld is in de lokale gemeenschap. Het versterkt de rechtstreekse betrokkenheid van de burgers bij het lokale bestuur. Het draagvlak voor de besluiten van die burgemeester is groter. Bovendien is een meerderheid van de Nederlanders voor een direct gekozen burgemeester”, aldus Dubbelboer.
“Ons voorstel is geen herhaling van het oude burgemeestersreferendum dat ook in Utrecht gehouden is. Daarbij ging het tussen twee bijna identieke kandidaten van dezelfde partij. In onze opzet kan het tussen veel meer kandidaten, vanuit allerlei partijen of zonder partijlidmaatschap.”

Plan past binnen de wettelijk regels

Burgemeesters worden benoemd door de minister. Maar deze volgt bijna altijd de aanbeveling van de gemeenteraad. Op 16 juli stelt de Utrechtse gemeenteraad de profielschets voor de nieuwe burgemeester vast. Dubbelboer: “De raad moet daar in opnemen dat zij de voorkeur geeft aan kandidaten die zichzelf publiekelijk bekend maken. Vervolgens kan de raad een verkiezing organiseren tussen die kandidaten en de keuze van de burgers overnemen in haar aanbeveling. Juristen hebben naar ons plan gekeken. Het kan binnen de huidige wettelijke regels, als er maar politieke wil is.”

Meer Democratie roept kandidaten voor Utrecht op om publiekelijk bekend te maken dat ze solliciteren. In Den Haag hebben Richard de Mos en Bert Blase zich op die manier gekandideerd. 

Teken nu de oproep voor invoering van de direct gekozen burgemeester