Blog van Thijs Vos, lijsttrekker Sleutelstad partij Leiden

Verkiezingen: Ze zijn weer in aankomst! Op 14 tot en met 16 maart mogen we het bolletje rood kruisen achter de persoon die ons de komende vier jaar gaat vertegenwoordigen in de gemeenteraad en samen met de vertegenwoordigers van onze mede-bewoners de belangrijke beslissingen neemt over onze stad of dorp. Het is het hoogtepunt van de representatieve democratie: het moment dat we als burgers echt invloed (zouden) hebben. 

Toch ervaar ik als democraat in hart en nieren verkiezingen altijd met een mengeling van fascinatie, enthousiasme en cynisme. Ik denk dat ik namens veel Nederlanders spreek als ik zeg dat ik de tocht naar de stembus vaak niet zozeer ervaar als het moment waarin ik invloed uitoefen, maar meer als een vierjaarlijks ritueel.

Politici die zes weken voor de verkiezingen de wijken intrekken en van deur tot deur het gesprek aanknopen met bewoners (of op sociale media de indruk daarvan wekken). De grote beloftes die door partijen worden gedaan in programma’s en interviews (en daarna nog wel eens in de vergetelheid willen verdwijnen). De over elkaar geplakte verkiezingsposters. Het invullen van de stemwijzers zonder dat daar een duidelijk resultaat uitrolt.

Het lijkt een rituele dans die zich elke vier jaar herhaalt.

Ditmaal ben ik echter geen toeschouwer. Als hartgrondig pleitbezorger voor directe democratie heb ik mij in mijn woonplaats Leiden als lijsttrekker van de lokale Partij Sleutelstad in de strijd geworpen. Voor Meer Democratie doe ik vanuit die rol de komende weken verslag van de grappige, rare, slechte en goed kanten (en rituelen) die typerend zijn voor de representatieve democratie.

Wat dat betreft: Wie mee wil doen aan de verkiezingen maakt gelijk een heel eigen ritueel dat typerend is voor de Nederlandse representatieve democratie. Iedere partij die deel wil nemen aan de verkiezingen moet binnen 44 dagen de nodige formulieren bij de gemeente indienen: kandidaatstellingsformulieren, machtigingsformulieren, per kandidaat een instemmingsverklaring, en – als je een nieuwe partij bent – ook dertig ondersteuningsverklaringen van kiezers. Je zit zo op tientallen formulieren die elk ook weer een handvol A4’tjes lang zijn. En wat er op vermeld staat? Voor 99% dezelfde gegevens. 

Het is een ware papiermolen. En wie niet uitkijkt mag halverwege alles opnieuw doen. Alles moet tot op de laatste komma correct zijn. Een typefout in een adres of naam kan al reden zijn om zaken ongeldig te verklaren. Ook wij moesten er aan geloven: Net toen bijna alles ondertekend was bleek een initiaal in de naam van een kandidaat te ontbreken. Na contact met het centraal stembureau daarover mochten zo’n tweehonderd A4’tjes de prullenmand in. Op elk formulier staan namelijk de namen van alle kandidaten vermeld.

Hoeveel bomen zullen er de afgelopen weken in Nederland voor niets zijn geveld? Je zou toch denken dat dat in 2022 op een efficiëntere manier gedaan zou kunnen worden?

Gelukkig kregen wij afgelopen vrijdag het verlossende telefoontje: Geen verzuimen gevonden. Elke komma stond correct. Nu is het echt begonnen!