Covid-19-wet

Het meest in het oog voor ons sprong een correctief referendum over de covid-19-wet die het Zwitserse parlement aannam in september 2020, waarvoor een actiecomité handtekeningen inzamelde. De wet regelt o.a. financiële noodhulp voor bedrijven die in moeilijkheden zijn gekomen, het test- en contacttraceerbeleid en het vaccinatiepaspoort. Volgens critici is de wet niet verenigbaar met de rechtsstaat en kwam ze niet op transparante wijze tot stand. 60,2 procent van de stemmers keurde de wet echter goed.

CO2-wet

Verder stonden 3 milieuvoorstellen op de agenda. De eerste is een correctief referendum over een aanscherping van de CO2-wet met als nieuwe doelstelling een halvering van de CO2-reductie in 2030 ten opzichte van het niveau van 1990, een hogere CO2-belasting en een nieuwe ticketbelasting. Twee referendumcomités zamelden hiertegen handtekeningen in. Volgens het ‘economiecomité’ zijn deze maatregelen duur en helpen ze weinig tegen klimaatverandering. Volgens het ‘milieucomité’ is de CO2-wet onrechtvaardig en slaat ze de verkeerde weg in. Regering en parlement adviseerden een ja, omdat de wetswijziging nodig zou zijn om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Met 51,6 procent tegen werd de wet echter verworpen, wat door sommige media een “paukenslag” werd genoemd.

Volksinitiatief voor zuiver drinkwater

Dit volksinitiatief wilde strengere regels voor subsidies aan boeren. Zij krijgen dan alleen nog subsidie als ze geen pesticides gebruiken, geen preventieve antibiotica aan dieren geven en slechts zoveel dieren houden als ze van eigen land kunnen voederen. Het initiatiefcomité wilde hiermee zorgen voor zuiverder drinkwater. De regering en het parlement adviseerde een ‘nee’, omdat het drinkwater al veilig zou zijn en door het volksinitiatief de productie zou dalen en meer voedsel geïmporteerd moest worden. Het volksinitiatief werd verworpen door 60,7 procent.

Volksinitiatief voor verbod op synthetische pesticiden

Dit volksinitiatief wilde in de loop van 10 jaar een totaalverbod instellen op synthetische pesticiden en op de import van levensmiddelen die met behulp daarvan zijn geproduceerd. Het initiatiefcomité wil hiermee het milieu en de gezondheid beschermen. Indien aangenomen, zou Zwitserland het tweede land ter wereld zijn – na Bhutan – met een totaalverbod op deze pesticiden. Regering en parlement adviseerden een ‘nee’, omdat nu al alleen pesticiden zouden zijn toegestaan die veilig zijn. Een totaalverbod zou leiden tot lagere opbrengsten in de landbouw en stijgende levensmiddelenprijzen. 60,6 procent stemde tegen het volksinitiatief.

Anti-terrorismewet

Het vijfde thema was een correctief referendum over een anti-terrorismewet. De wet maakt het mogelijk voor de autoriteiten om specifieke personen te volgen en hen beperkingen op te leggen. Deze moet wel in de tijd beperkt en proportioneel zijn. De rechter kan deze maatregelen teniet doen. Tegen deze wet zamelden twee comités handtekeningen in. De onduidelijke definitie van terrorisme zou de deur openen voor willekeur met onschuldige burgers als slachtoffer. Regering en parlement adviseerden een ‘ja’ omdat de maatregelen nodig zouden zijn voor een preventieve aanpak van terrorisme en deze niet strijdig zouden zijn met internationale mensenrechtenverdragen. De wet werd door 56,6 procent goedgekeurd.