"Wij zijn blij dat de VVD stelt dat de democratie bij de tijd moet worden gebracht, en dat er groeiende behoefte is aan een vorm van referendum. Dat biedt aanknopingspunten voor een goed gesprek", zegt woordvoerder Niesco Dubbelboer van Meer Democratie. "Tegelijk kijken we kritisch naar het soort referendum dat de VVD nu voorstelt. Dat is namelijk de vorm waar wij altijd kritiek op hebben gehad: een volksraadpleging waar politici vooral naar grijpen wanneer ze er intern niet uitkomen of om een buitengewone legitimatie te creëren voor de door henzelf gewenste opties en waarbij de vraagstelling gemanipuleerd kan worden. Het leidt in de praktijk vaak tot cherry picking."
De VVD onderbouwt haar voorstel met het argument dat een referendum meer moet zijn dan een keuze voor of tegen iets. Dubbelboer: "Dat argument is oneigenlijk, want bij elke wet wordt in de Eerste Kamer ook altijd voor of tegen gestemd zonder recht van amendement. Als je echt een andere vorm van referendum wilt dat recht doet aan meer dan alleen ‘voor’ of ‘tegen’ stemmen, kijk dan eens naar de creatieve oplossing die in Zwitserland is gevonden. Daar hebben burgers het recht om een referendum aan te vragen over een eigen voorstel waarbij het parlement een tegenvoorstel kan doen. Burgers hebben dan drie keuzes: het burgervoorstel, het parlementaire tegenvoorstel of geen van beide. Via een slimme vraagstelling komt er altijd een absolute meerderheid voor één van de drie opties uit de bus en de uitslag is bindend."
Het positieve van het voorstel is dat de discussie over het referendum helemaal terug is. “Wij zijn benieuwd waar het toe leidt nu de VVD voor het eerst in een verkiezingsprogramma stelt dat het representatieve stelsel niet langer voldoende is”, zegt Dubbelboer.